Қазақстанда құрылыс индустриясын қарқынды дамытуға мүмкіндік мол. Соған қарамастан цемент пен кірпішті – Ресейден, тұсқағаз, линолеум, ағаш өнімін Беларусь пен Украинадан тасимыз. Ен байлықтың үстінде отырып тіпті қарапайым шыны жасауды да үйренбеппіз. Қышқа қажетті бетонитті саздың 29 кен орны бола тұра, керамиканы да қарық қылып жатқанымыз шамалы. Қысқасы, құрылыс импортқа толық тәуелді.
Ендеше, үкіметтік деңгейде қабылданған «Қолжетімді баспана — 2020», Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығын дамыту бағдарламалары мен ірі жобаларды қалайша орындаймыз деген сауал алдымыздан шығады. Әрі Елбасы үдемелі индустрияландыру бағдарламасы шеңберінде салынып жатқан өндіріс ошақтарына қажетті құрылыс материалдарының 80 пайызға жуығын отандық кәсіпорындар ұсынуы керек деген талап қойды. Бұл материалдар бәсекеге қабілетті инновациялық өнім болуы тиіс. Осы орайда Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университетінің ғалымдары жаңа құрылыс материалы – үйдегі жылуды сыртқа шығармайтын, сырттағы суықты үйге енгізбейтін көбікті әйнек ойлап тапты.
Сәрсенбек МОНТАЕВ, Жәңгір хан атындағы БҚАТУ-дың машина жасау факультетінің деканы, профессор:
– Электр және жылу энергиясы қыста ғимараттар мен тұрғын үйлерді жылытуға, жазда салқындатуға жұмсалып жүр. Енді бұл мәселені қазіргі заманғы жылу оқшаулағыш материалдардың көмегімен шығынсыз шешуге болады. Бес жыл бұрын құрамында БҚАТУ-дың оқытушы-ғалымдары, магистранттары, студенттері бар команда осы бағыттағы ізденісті қолға алған еді. Нәтижесінде жаңа жылу оқшаулағыш көбікті әйнек материалын құрастырдық. Қазақстанда, соның ішінде Батыс Қазақстанда кең таралған кремнийлі, карбонатты жыныстарды қолдана отырып, түсінікті тілмен айтқанда, бор мен әйнектің негізінде мықты, отқа жанбайтын, жылу өткізгіш, экологиялық жағынан таза, дымқыл тартпайтын қасиетіне қарай пайдалану мерзімі ұзақ болатын ерекше материал жасауға қол жеткіздік.
Қазір жылу сақтағыш материал ретінде құрылыста қолданылып жүрген пенопласт пен әйнекмақта (стекловата) осал көрінеді. Пенопласт 10 жылдан кейін өз-өзінен бұзыла бастайды, 200 градустан жоғары температурада балқып, ауаға улы заттар бөледі. Әйнекмақта құрғақ күйінде жылуды жақсы сақтағанымен, ауадағы дымқылды сорады, жаңбыр тигенде мүлдем жарамсыз болып қалады. Ал батысқазақстандықтар ойлап тапқан материал – ауа райының кез келген құбылысына төзімді өнім. Жаңа материалдың зертханалық үлгісі жасалып, сынақтан өткізіліп, инновациялық патент алынған.
Кез келген инновация білікті құрылысшы мамандарсыз кәдеге аспайды. Осы орайда Қазақстанға іргелі, стратегиялық маңызды құрылыстарды жүргізу үшін шебер құрылысшылар ауадай қажет. Кеңес заманында бір ғана Алматы үй-құрылыс комбинатында 7 мыңнан астам адам еңбек етті. «Қазір кадрлар қартайды. Енді «Болашақ» бағдарламасы арқылы шетелде, негізінен, құрылыс саласының мамандарын көбірек оқыту қажет. Ауылдағы кәсіптік колледждермен өндірістің арасындағы байланысты жандандырған жөн», – дейді мамандар.
Суық өткізбейтін әйнек
12 сәуір 2013, 12:45
